Sierpień 1961 roku, wody przybrzeżne Sycylii. Enzo Maiorca przygotowywuje się do pobicia kolejnego rekordu w nurkowaniu bez aparatu oddechowego. W drodze do celu, którym tym razem jest przekroczenie bariery 50 metrów, zabiera tylko tyle powietrza ile potrafi zgromadzić w swoich płucach. Poza powietrzem w płucach w tę podróż zabiera coś jeszcze, głowę pełną niepokojących myśli. Przecież wszyscy naukowcy, lekarze - na czele ze specjalistą od medeycyny nurkowej, panem Pierre Cabarrou - są zgodni i popierają swoje hipotezy teoriami i przykładami, że poniżej 50m ludzkie ciało zostanie zgniecione przez ciśnienie tam panujące.
Ilu z nas ma odwagę swoim własnym działaniem przeciwstawić się ogólnie przyjętym prawdom tylko dlatego, że głeboko w sobie mamy przekonanie, że właśnie to co robimy jest słuszne...i prawdziwe. Na szczęście "gladiator głębin" z Syrakuz był właśnie takim człowiekiem i dlatego latem 1961 roku udowodnił całemu światu jak niewiele jeszcze wiemy o sobie i świecie nas otaczającym, ile warte są teorie i śmiałe hipotezy. Mamy nowy rekord, 51m, a przecież zaledwie kilka miesięcy wcześniej, w kwietniu, pierwszy człowiek okrążył Ziemię. Za Gagarinem jednak stały setki specjalistów, przekonanych, że wszystko powinno się udać.
Od precedensu rekordowego nurkowania Enzo minęło 15 lat gdy Jacques Mayol schodzi na 100m ale potrzeba kolejnych 5 lat by pokonać magiczną barierę i zejść na 101m. Jacques Mayol wprowadził do tej dyscypliny techniki oddechowe zaczerpnięte z Yogi, ale co ważniejsze otworzył drzwi do pokonywania kolejnych barier. Dzięki swojej postawie i flilozofii zgodnie z którą żył możemy go uznać za odpowiednika mistrza Yody w klanie rycerzy Jedi.
W roku 2010 William Trubridge osiąga tę samą głębokość ale styl w jakim tego dokonuje jest absolutną esencją tego co nazywamy nurkowaniem swobodnym - używając jedynie siły własnych mięśni, bez płetw, nurkuje i wynurza się o własnych siłach z głębokości 101 metrów.
Nurkowanie bez aparatów oddechowych czyli freediving lub też nurkowanie swobodne (elegancka interpretacja angielskiego terminu ale dość rzadko używana)- o co w tym chodzi? Proste. Nabieramy powietrza w płuca, zanurzamy się i płyniemy, tak daleko lub tak głeboko jak tylko chcemy...i damy radę. Freediving często uznawany jest za sport extremalny podczas, gdy wszystko wskazuje na to, ze jest to raczej sport exPERYMENTALNY. Wciąż nie znamy granic możliwości człowieka a obserwacje ssaków morskich nurkujących na głebokości poniżej 1500m pozwalają sądzić, że tkwi w nas jeszcze całkiem spory potencjał a jego granice próbował dostrzec Herbert Nitsch schodząc na 214m.
Dlaczego niektórzy nurkują bez płetw, inni z płetwami, jeszcze inni osiągają głebokości poniżej 200m używając specjalistycznego sprzętu pozwalającego na szybkie, kontrolowane zanurznie i wynurzenie. To sportowy aspekt freedivingu. Mamy różne konkurencje tak jak w wielu innych dyscyplinach tak i tu konieczne okazało się wprowadzenie reguł pozwalających slasyfikować poszczególne style i sposoby jakimi osiągana jest głebokość lub odległość. Konkurencje głębokościowe dotyczą wód otwartych podczas gdy próby, gdzie mierzona jest odległość rozgrywane są najczęściej na basenach dlatego też nazywane są konkurencjami basenowymi. Nurkując w głąb możemy próbować to zrobić za pomocą urządzeń, które nas tam zabiorą i pomogą wrócić, to jest właśnie NO LIMITS. Możemy też zanurzać się używając siły własnych mięśni i te konkurencje zaliczają się do grupy stałego balastu (ang.Constant Weight) gdyż takie samo obciążenie jakie zabieramy ze sobą schodząc w dół musimy zabrać ze sobą spowrotem na powierzchnię (chodzi tu przede wszystkim o ciężarki zmniejszające naszą pływalność). Nurkując ze "stałym balastem" możemy używać płetw i wtedy jest to po prostu CWT (ang.Constant Weight - stały balast) lub bez płetw CNF (ang.Constant Weight No Fins - stały balast bez płetw), jest jeszcze trzeci sposób, gdy przy zanurzeniu i wynurzeniu podciągamy się używając liny - FIM (ang.Free Immersion).
Wchodząc na basen raczej rzadko kiedy mamy okazję zanurzyć się głębiej niż na 2m dlatego na tę okoliczność mamy dyscypliny basenowe - czyli kto dalej. Tak samo jak w przypadku konkurencji głębokościowych dzielimy je na próby w płetwach DYN (ang.Dynamic) i DNF (ang.Dynamic No Fins). Na basenie jest rozgrywana jeszcze jedna konkurencja - statyka STA (ang.Static Apnea) czyli wstrzymywanie oddechu na czas, gdzie obecny rekordzista to Stephane Mifsud i jego wprost niewiarygodne 11 minut i 35 sekund, wciąż niepokonane od 2009 roku.
Dla większości osób uprawiających freediving to przede wszystkim poszukiwanie harmonii pomiędzy umysłem i ciałem, pomiędzy sobą samym a otaczającym światem, droga do poznania siebie. Tutaj nie ma miejsca na nagłe skoki adrenaliny, jest spokój, cisza i opanowanie a potem przyjemne uczucie po każdym wynurzeniu, graniczące z euforią niekiedy - jeśli nurkowanie było głębokie a bezdech mocno rozciągnięty w czasie. Freediverzy nurkujący bardzo głeboko doświadczają jeszcze przeżyć związanych z narkozą azotową gdy narkotyczne działanie azotu stara się zawładnąć umysłem i ciałem a świadomość próbuje utrzymać psyche i physis w realnym świecie. Wiele wskazuje na to, że freediving to sport "mentalny", siła i masa mięśni nie mają tu znaczenia, nie ma znaczenia wiek (osoby po 60-tce potrafią nurkować poniżej 60m i wstrzymywać oddech na dłużej niż 6min) - wszystko w myśl zasady "trenuj swój umysł a ciało za nim podąży". Wspaniałym przykładem tego jest Ai Futaki, filigranowej budowy japonka z pojemnością płuc poniżej 3L posiadająca na swoim koncie rekord Guinnessa, pokonując bez płetw 90m.....w jaskini. Klaustrofobiczne!
Freediving to sport, sposób na życie a może i długowieczność, dla każdego. Dlatego warto spróbować i koniecznie pod okiem instruktora, który wskaże nam drogę jak przyjemnie i bezpiecznie uprawiać nurkowanie swobodne.
